Jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki dziecka, ustalenie ojcostwa może nastąpić bądź przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu.
Uznanie ojcostwa przed kierownikiem USC
Uznanie ojcostwa następuje, gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka, a matka dziecka potwierdzi jednocześnie albo w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna.
Uznanie ojcostwa nie może nastąpić, jeżeli toczy się sprawa o ustalenie ojcostwa. Uznanie ojcostwa może nastąpić tylko do momentu osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
Można uznać ojcostwo przed urodzeniem się dziecka już poczętego.
Sądowe ustalenie ojcostwa
Z sądowym ustaleniem ojcostwa mamy do czynienia wówczas, gdy w chwili urodzenia dziecka jego rodzice nie pozostają w związku, najczęściej pozostają w konflikcie, i nie uregulowali sytuacji prawnej dziecka.
Pozew o ustalenie ojcostwa może złożyć dziecko, jego matka, oraz domniemany ojciec dziecka.
Dziecko albo matka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko domniemanemu ojcu.
Domniemany ojciec dziecka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce.
Domniemanie ojcostwa pozamałżeńskiego
Domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka, albo ten, kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji.
Skutki ustalenia ojcostwa
Ustalenie ojcostwa oznacza powstanie po stronie ojca władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka. W sytuacji jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym jego pochodzenie może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców.
Ustalenie ojcostwa stanowi podstawę do dochodzenia przez dziecko renty alimentacyjnej na jego rzecz.